Τον Δεκέμβριο του 2021 δημοσιεύθηκε ο νέος νόμος 4864/2021, ο οποίος αφορά στην υλοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων, οι οποίες αναμένεται να έχουν πολυεπίπεδα οφέλη για την ελληνική οικονομία. Βασικός σκοπός του νόμου των Στρατηγικών Επενδύσεων αποτελεί η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, η απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης και υλοποίησης αυτών, η διαμόρφωση ενός ενιαίου ρυθμιστικού πλαισίου και η ενίσχυση ασφάλειας του δικαίου στρατηγικών επενδυτών. Ως «Στρατηγικές Επενδύσεις» νοούνται οι επενδύσεις οι οποίες, λόγω της στρατηγικής τους βαρύτητας για την εθνική ή τοπική οικονομία δύναται να:

  • ενισχύσουν την απασχόληση
  • προωθήσουν την παραγωγική ανασυγκρότηση
  • αναδείξουν το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον

Παρεχόμενα κίνητρα

Ανά κατηγορία στρατηγικών επενδύσεων και υπό τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί στο Ν. 4864/2021, είναι δυνατή η χρήση ενός ή περισσότερου των παρακάτω κινήτρων:

  • Ταχεία αδειοδότηση: Το κίνητρο της ταχείας αδειοδότησης αφορά στην επιτάχυνση της έκδοσης των απαιτούμενων αδειών ή εγκρίσεων για την εκτέλεση των έργων, την εγκατάσταση ή τη λειτουργία στρατηγικής επένδυσης, συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών αδειών. Ειδικότερα ορίζεται προθεσμία 45 ημερών από την ημερομηνία υποβολής του φακέλου για την έκδοση της αιτούμενης άδειας.
  • Χωροθέτηση: Για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται, ύστερα από απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.), να καταρτίζει Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.). Στο πλαίσιο αυτό, ορίζονται μέγιστα όρια συντελεστών δόμησης και ποσοστών κάλυψης ανά τομέα δραστηριότητας και παρέχονται πρόσθετες διευκολύνσεις ως προς τη χωροθέτηση των επενδυτικών σχεδίων, ενώ ορίζονται παράλληλα και οι υποχρεώσεις των φορέων.
  • Φορολογικά κίνητρα: Οι επενδύσεις που εντάσσονται στο πλαίσιο του Ν.4864/2021, δύνανται να λάβουν φορολογικά κίνητρα για τη διευκόλυνση της υλοποίησής τους. Ειδικότερα, έχουν τη δυνατότητα να σταθεροποιήσουν το φορολογικό συντελεστή εισοδήματος για διάστημα έως 12 ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης, να απαλλαχθούν από το φόρο εισοδήματος και να επιταχύνουν τις φορολογικές αποσβέσεις των παγίων, που αξιοποιούνται στην επένδυση.
  • Ενίσχυση Δαπανών: Για τις Στρατηγικές Επενδύσεις δύναται να παρέχονται ενισχύσεις με τη μορφή επιχορήγησης, οι οποίες συνίστανται στην παροχή χρηματικού ποσού για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών και προσδιορίζονται ως ποσοστό επί των ενισχυόμενων δαπανών. Η ενίσχυση δαπανών ισχύει για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, ενισχύσεις για έργα Έρευνας & Ανάπτυξης (βιομηχανική έρευνα, πειραματική ανάπτυξη, μελέτες σκοπιμότητας), επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, επιδότηση κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης, η ενίσχυση δαπανών (υπό προϋποθέσεις) σε Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας.

Κατηγορίες στρατηγικών επενδύσεων

Στρατηγικές επενδύσεις 1α

Επενδυτικά σχέδια ανεξαρτήτως τομέα επένδυσης με προϋπολογισμό ≥ € 75 εκ.. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Χωροθέτησης
  • Φορολογικά – Σταθεροποίηση φορολογικού συντελεστή
  • Ταχείας αδειοδότησης
Στρατηγικές επενδύσεις 1β

Επενδυτικά σχέδια ανεξαρτήτως τομέα επένδυσης με προϋπολογισμό ≥ € 40 εκ. και δημιουργούν κατάβιώσιμο τρόπο ≥ 75 νέες ΕΜΕ. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Χωροθέτησης
  • Φορολογικά
  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών - Ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση, ενισχύσεις για έργα Έρευνας & Ανάπτυξης
Στρατηγικές επενδύσεις 2α

Επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό ≥ € 20 εκ. στους ακόλουθους τομείς: Αγροδιατροφή, R&D, Βιοτεχνολογία, Πολιτιστική & Δημιουργική Βιομηχανίας, Ρομποτική, Τεχνητή νοημοσύνη, Ιατρικός τουρισμός, Διαχείριση απορριμμάτων & αποβλήτων, Διαστημική βιομηχανία, Ψηφιακός μετασχηματισμός ή υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Φορολογικά
  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών - Ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση, ενισχύσεις για έργα Έρευνας & Ανάπτυξης
Στρατηγικές επενδύσεις 2β

Επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό ≥ € 30 εκ. και δημιουργούν κατάβιώσιμο τρόπο ≥ 50 νέες ΕΜΕ. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Φορολογικά
  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών - Ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση
Στρατηγικές επενδύσεις 2γ

Επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό ≥ € 20 εκ. και δημιουργούν κατάβιώσιμο τρόπο ≥ 40 νέες ΕΜΕ και αφορούν επενδύσεις εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (ΟΥΜΕΔ). Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Φορολογικά
  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών - Ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση
Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας

Επενδύσεις οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες και προωθούν την πράσινη οικονομία, καινοτομία, τεχνολογία, οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ειδικά στον τομέα αυτόν τις επενδύσεις με συγκεκριμένα ενεργειακά κριτήρια για την κατασκευή νέων κτιρίων, συστημάτων που συνδυάζουν ηλεκτροπαραγωγή από Α.Π.Ε. και σύστημα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Χωροθέτησης
  • Φορολογικά
  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών
Στρατηγικές Επενδύσεις ταχείας αδειοδότησης α

Επενδύσεις ασχέτως κλάδου οι οποίες έχουν προϋπολογισμό ≥ € 20 εκ. και δημιουργούν κατάβιώσιμο τρόπο ≥ 30 νέες ΕΜΕ. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα: και δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών - Ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση
Στρατηγικές Επενδύσεις ταχείας αδειοδότησης β

Επενδύσεις ασχέτως κλάδου οι οποίες έχουν προϋπολογισμό ≥ € 10 εκ. και δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο ≥ 30 νέες ΕΜΕ (αποτελούν μέρος στρατηγικής επένδυσης που έχει ήδη υλοποιηθεί) και δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Ταχείας αδειοδότησης
  • Κίνητρα ενίσχυσης δαπανών - Ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση
Στρατηγικές Επενδύσεις ταχείας αδειοδότησης γ

Επενδύσεις ασχέτως κλάδου οι οποίες έχουν προϋπολογισμό ≥ € 15 εκ. και δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο ≥ 100 ΕΜΕ (αποτελούν υφιστάμενες επενδύσεις που προβαίνουν σε αναδιάρθρωση, εκσυγχρονισμό ή επέκταση των εγκαταστάσεων τους). Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν τα παρακάτω κίνητρα:

  • Ταχείας αδειοδότησης
Αυτοδίκαια Εντασσόμενες Στρατηγικές Επενδύσεις

Επενδύσεις οι οποίες συνιστούν: α) Συμπράξεις Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα, β) Ευρωπαϊκά Ενεργειακά Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI). Συγκεκριμένα, εντάσσονται Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (IPCEI) νομικών προσώπων, τα οποία συμμετέχουν ως άμεσα μέλη σε προγράμματα Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, εφόσον έχουν προϋπολογισμό ≥ € 20 εκ.. Οι επενδύσεις αυτές δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Φορολογικά – Σταθεροποίηση φορολογικού συντελεστή
  • Ταχείας αδειοδότησης
Επιχειρηματικά Πάρκα

Επιχειρηματικά Πάρκα ≥ 500 στρ. και προϋπολογισμό ≥ € 10 εκ.. Τα έργα αυτά δύναται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κίνητρα:

  • Χωροθέτησης
  • Φορολογικά
  • Ταχείας αδειοδότησης

Διαδικασία υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων

Η επιτυχής ένταξη μιας επένδυσης στο πλαίσιο Στρατηγικών Επενδύσεων και του Ν. 4864/2021, απαιτεί την ολοκλήρωση μιας σειράς βημάτων και ειδικότερα:

  • Το συνολικό χρονικό διάστημα μέχρι και το χαρακτηρισμό της επένδυσης ως στρατηγική, δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 5 μήνες
  • Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης του επενδυτικού σχεδίου ενδέχεται να ζητηθούν διευκρινίσεις ή/και πρόσθετα στοιχεία

Πιο συγκεκριμένα τα βήματα που ακολουθούνται για τη διαδικασία υπαγωγής είναι τα ακόλουθα:

Βήμα 1: Προετοιμασία φακέλου αίτησης (διάρκεια ≈ 2 μήνες)

  • Συλλογή όλων των απαιτούμενων εγγράφων
  • Σύνταξη επενδυτικού σχεδίου και μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων
  • Κατάρτιση του χρηματοοικονομικού μοντέλου

Βήμα 2: Υποβολή φακέλου προς αξιολόγηση

  • Το Enterprise Greece εξετάζει, εντός 1,5 μήνα από την ημέρα ολοκλήρωσης και υποβολής του φακέλου, την πληρότητα του φακέλου και γνωμοδοτεί σχετικά με την ικανοποίηση των κριτηρίων για το χαρακτηρισμό της επένδυσης ως στρατηγικής

Βήμα 3: Δημόσια διαβούλευση

  • Η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης είναι ανοικτή για τους εμπλεκόμενους ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και στο ευρύ κοινό και διαρκεί ~0,5 μήνα

Βήμα 4: Υποβολή στους αντίστοιχους φορείς και στη Δ.Ε.Σ.Ε.

  • Η Διυπουργική Επιτροπή εντός προθεσμίας 1 μήνα από την περιέλευση του εισηγητικού φακέλου στους αντίστοιχους φορείς , συγκαλείται με τη συμμετοχή των συναρμόδιων Υπουργείων και λαμβάνει την τελική απόφαση χαρακτηρισμού της επένδυσης ως στρατηγικής ή μη

Βήμα 5: Χαρακτηρισμός επένδυσης ως στρατηγική

  • Μετά το χαρακτηρισμό της επένδυσης ως στρατηγικής, ο επενδυτής μπορεί να προβεί σε ενέργειες (συμπεριλαμβανομένων αιτήσεων για άδειες και άλλες διαδικασίες ωρίμανσης) όπως περιγράφονται στην αίτηση