Η σχολιαζόμενη απόφαση φωτίζει εξαιρετικά τη μεταβολή φορολογικής κατοικίας, αναφορικά τόσο με τα ζητήματα παραδεκτού όσο και με τα ζητήματα ουσίας που εξετάζει. Τα πραγματικά της περιστατικά αφορούν καθηγητή γεωτεχνικής μηχανικής, ο οποίος ανέλαβε τη συγκεκριμένη εργασία από το Μάρτιο του 2016 στην Ελβετία. Παρόλα αυτά, το 2017, οπότε και είχε υποβάλει το σχετικό αίτημα μεταβολής, η Δ.Ο.Υ. αρνήθηκε να πραγματοποιήσει την καταχώρηση του ως κατοίκου εξωτερικού για το 2016, αλλά τη δέχθηκε τελικά για το 2017, με βεβαίωση μεταβολής που εκδόθηκε το 2018. Η Δ.Ο.Υ. αρνήθηκε τη μεταβολή κατοικίας για το 2016, προφανώς αξιολογώντας ότι ο φορολογούμενος διατηρούσε ανοικτά βιβλία ως πολιτικός μηχανικός έως το Σεπτέμβριο 2016, παρά το γεγονός ότι το μοναδικό τιμολόγιο της χρονιάς αφορούσε δραστηριότητα για έργο που παρασχέθηκε (μελέτη για γέφυρα ποταμού) με διάρκεια έως 15/1/2016.
Κατόπιν της αποδοχής της μεταβολής για το έτος 2017, ο φορολογούμενος κλήθηκε από τη Δ.Ο.Υ. να υποβάλει τροποποιητική δήλωση για το 2016, δηλώνοντας και τους μισθούς αλλοδαπής. Η εκκαθάριση πραγματοποιήθηκε τελικώς το 2020, οπότε και προέκυψε χρεωστικό υπόλοιπο άνω των 60.000 Ευρώ. Ο φορολογούμενος προσέφυγε στη ΔΕΔ, η οποία απέρριψε και στη συνέχεια υπέβαλε και προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια. Επιπλέον, ο φορολογούμενος ανακάλεσε την 1η τροποποιητική δήλωση, και με 2η τροποποιητική δήλωση, καταχώρησε προς φορολόγηση μόνο τα εισοδήματα πηγής Ελλάδος, παραλείποντας αυτή τη φορά τα ελβετικά εισοδήματα. Η 2η τροποποιητική απορρίφθηκε σιωπηρά και κατόπιν ενδικοφανούς προσφυγής η υπόθεση εξετάσθηκε από τη ΔΕΔ. Βασικός λόγος προσφυγής ήταν ότι εσφαλμένα θεωρήθηκε ότι είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για το φορολογικού έτος 2016.
Ως γνωστόν, το ΣτΕ έχει κρίνει ότι η απόρριψη του αιτήματος μεταβολής γεννά ακυρωτική διαφορά που εξετάζεται από το ίδιο (ΣτΕ 2105/2018) και η ΑΑΔΕ έδωσε και σχετικές διευκρινίσεις με την ΠΟΛ 1234/2018. Η ΔΕΔ έκρινε επί του ζητήματος παραδεκτού ότι εν προκειμένω δεν προσβλήθηκε η άρνηση του αιτήματος μεταβολής κατοικίας, αλλά η σιωπηρή άρνηση της 2η τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, οπότε προχώρησε στην εξέταση.
Επί του βασίμου, αξιολόγησε τα πλήρη δικαιολογητικά του φορολογούμενου για το 2016 (πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας από την Ελβετία, βεβαιώσεις εργοδότη, βεβαιώσεις μισθοδοσίας, μισθωτήριο, ασφαλιστήριο συμβόλαιο, κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος). Επίσης, η ΔΕΔ επικαλέσθηκε τη νομολογία του ΣτΕ (93/2020), σύμφωνα με την οποία «δεν αρκεί η εκ μέρους της Φορολογικής διοικήσεως απλή επίκληση της παράλειψης του ελεύθερου επαγγελματία να προβεί στην παύση των εργασιών του, με την υποβολή της προβλεπόμενης κατά νόμον δηλώσεως διακοπής άσκησης επαγγέλματος, αλλά απαιτείται, επιπλέον, η καταρχήν απόδειξη της εν της πράγμασιν ασκήσεως της σχετικής δραστηριότητας, με την επίκληση πρόσφορων αποδεικτικών στοιχείων (π.χ. τιμολόγια, εγγραφές σε φορολογικά βιβλία, δηλώσεις φόρου προστιθέμενης αξίας κ.ά.), από τα οποία προκύπτει ότι ο μεν ελεύθερος επαγγελματίας εξακολουθεί να δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην Ελλάδα».
Από τα προσκομισθέντα στοιχεία, προέκυπτε ότι τα έσοδα της ατομικής επιχείρησης του προσφεύγοντος, προέρχονταν από το τιμολόγιο που αφορούσε αμοιβή του για την εκπόνηση ειδικής τεχνικής μελέτης, και κανένα άλλο έσοδο δεν είχε το 2016. Η ΔΕΔ έλαβε επιπλέον υπόψη ότι η παροχή των υπηρεσιών, για τις οποίες εξέδωσε το ανωτέρω τιμολόγιο, δεν απαιτούσε, ως εκ της φύσεως των παρεχόμενων υπηρεσιών (τεχνική μελέτη), την αυτοπρόσωπη παρουσία του προσφεύγοντος στην ημεδαπή, σε συνδυασμό με τα δικαιολογητικά που προσκομίστηκαν και αποδείκνυαν ότι βρισκόταν στην Ελβετία από το Μάρτιο 2016. Μάλιστα ο φορολογούμενος, εργαζόταν με σύμβαση πλήρους απασχόλησης λαμβάνοντας πολύ υψηλότερες αποδοχές από τα έσοδα στην Ελλάδα.
Έτσι η ΔΕΔ αποδέχθηκε την ενδικοφανή προσφυγή, δεχόμενη ότι το έτος 2016 δεν ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας και ότι δεν υποχρεούται στην υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα για το εισόδημα που απέκτησε κατά το έτος αυτό στην Ελβετία.
Αναδημοσίευση άρθρου από το περιοδικό «Επιχείρηση».
