Πέρα από τον χρηματοοικονομικό τομέα, η Διαχείριση Κινδύνων αρχίζει να γίνεται απαραίτητη και στις εισηγμένες Ανώνυμες Εταιρείες στα πλαίσια της εφαρμογής του Ν.4706/2020 για την Εταιρική Διακυβέρνηση. Αυτές με τη σειρά τους έχουν ξεκινήσει να χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερα εργαλεία και μεθοδολογίες Διαχείρισης Κινδύνων τόσο κατά την οικονομική όσο και κατά τη λειτουργική ανάλυση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
Τα εργαλεία και οι μεθοδολογίες αυτές βοηθούν τις εταιρείες να διαχειριστούν κινδύνους που απορρέουν από την επιχειρηματική τους λειτουργία, την κατανομή των κεφαλαίων τους, τις νέες επενδύσεις, ενώ παράλληλα διευκολύνουν και τη συμμόρφωση με τις κανονιστικές απαιτήσεις τους.
Τα εργαλεία και οι μεθοδολογίες διαχείρισης κινδύνων χαρακτηρίζονται ως άκρως απαραίτητα κατά την ανάλυση και τον μετριασμό του εκάστοτε κινδύνου και σχετίζονται άμεσα με τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται για τη λήψη αποφάσεων, βελτιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τα αποτελέσματα και μειώνοντας το πιθανό σφάλμα.
Η κα Ελευθερία Σπυρίδωνος, Director και αρμόδια για τις υπηρεσίες Εταιρικής Διακυβέρνησης, Διαχείρισης Κινδύνων και Κανονιστικής Συμμόρφωσης του τμήματος ESGRC, τονίζει ότι οι δομές καλής εταιρικής διακυβέρνησης διευκολύνουν τη συμμόρφωση με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς μέσω λογοδοσίας, επαρκής τεκμηρίωσης αλλά και εποπτείας. Η χρήση σύγχρονων εργαλείων και μεθοδολογιών, θα πρέπει να περιλαμβάνει τον καθορισμό της ιδιοκτησίας (ownership) αυτών, την ευθύνη εφαρμογής τους, ένα ενημερωμένο inventory των εκάστοτε αλλαγών τους και την ουσιαστική συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών καθώς και την κατάλληλη έγκριση εφαρμογής τους.
Η χρήση σύγχρονων εργαλείων και μεθοδολογιών διαχείρισης κινδύνων πραγματοποιείται σε διάφορες διεργασίες της κάθε εταιρείας. Πλέον, υπάρχουν εταιρείες που κατά τον σχεδιασμό του επιχειρηματικού τους πλάνου και για κάθε σχεδόν κονδύλιό τους, έχουν εργαλεία και μεθοδολογίες με τα οποία εξετάζουν τους κινδύνους που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το ποσό του αντίστοιχου κονδυλίου. Αυτό βοηθά τον σύγχρονο decision maker να επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες ενέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του επιχειρηματικού πλάνου και αυτό είναι, ίσως, πιο χρήσιμο από έναν «χάρτη κινδύνων», ο οποίος επικεντρώνεται στον κίνδυνο και όχι στους επιχειρηματικούς στόχους που εκτίθενται σε κίνδυνο.
Κάποιες άλλες εταιρείες, κατά τον σχεδιασμό του επιχειρηματικού τους πλάνου, χρησιμοποιούν εργαλεία και μεθοδολογίες με τις οποίες μεταβάλλουν διάφορους παράγοντες, στο πλαίσιο ολοκληρωμένων μακροοικονομικών σεναρίων, με βασικές παραδοχές από στοιχεία της αγοράς. Η προσέγγιση αυτή παρέχει στη Διοίκηση μεγαλύτερη εξασφάλιση ότι το επιχειρηματικό σχέδιο που καταρτίζεται θα είναι ανθεκτικό σε μια σειρά δυνητικών δυσμενών μακροοικονομικών σεναρίων.
Παρατηρείται, επίσης, σε αρκετές εταιρείες που καλούνται να λάβουν επενδυτικές αποφάσεις, να χρησιμοποιούν απλά εργαλεία μοντελοποίησης που παραδοσιακά συναντώνται στην αντιμετώπιση αμιγώς χρηματοοικονομικών κινδύνων. Έτσι, η Διοίκηση, αντί να επικεντρώνεται σε ένα μόνο βασικό σενάριο, χρησιμοποιώντας μια μορφή μοντελοποίησης όλων των παραμέτρων (“What-if” Stress Tests), μπορεί να αξιολογήσει τον αντίκτυπο των πιθανών κινδύνων που δύναται να αντιμετωπίσει η εταιρεία και τη διακύμανση των σχετικών αποδόσεων της κάθε επενδυτικής της απόφασης. Αντίστοιχα, παρατηρείται η χρήση αναλυτικών μεθοδολογιών αποτίμησης προσαρμοσμένες στον κίνδυνο (Risk Adjusted Performance Measures).
Αθροιστικά, η χρήση σύγχρονων εργαλείων και μεθοδολογιών μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των τυπικών ελλείψεων και τη στρατηγική αντιμετώπιση της διαχείρισης των κινδύνων. Οι εταιρείες διαπιστώνουν ότι ορισμένοι από τους πιο έντονους κινδύνους τους - ιδίως, οι κίνδυνοι φήμης και στρατηγικής - είναι πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν. Μολαταύτα, οι Risk officers μπορούν να χρησιμοποιήσουν άλλου είδους εργαλεία και μεθοδολογίες και να ωφεληθούν από την καλύτερη κατανόηση αυτών των κινδύνων, ακόμη κι αν δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν αξιόπιστα.
Είναι, πλέον, κοινός τόπος ότι μέσω της ενθάρρυνσης για χρήση εξειδικευμένων εργαλείων και μεθοδολογιών για μία προσέγγιση προσανατολισμένη στον κίνδυνο κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, οι Risk officers μπορούν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μία ισορροπία μεταξύ κινδύνου και απόδοσης κι ως εκ τούτου, να δημιουργήσουν σημαντική αξία για τις εταιρείες τους και τους μετόχους.
Ένα σωστά δομημένο Πλαίσιο Διαχείρισης Κινδύνων παρέχει την «ελευθερία» στη Διοίκηση μιας εταιρείας για αποτελεσματική λήψη αποφάσεων εντός, όμως, συμφωνημένων ορίων ανάληψης κινδύνων. Η χρήση σύγχρονων εργαλείων και μεθοδολογιών προάγει την ευελιξία και την υπευθυνότητα στη Διοίκηση και τις λειτουργίες της εταιρείας.
Γενικότερα. σε κάθε εταιρεία, πρέπει να υπάρχει σαφής σύνδεση της ανοχής (Risk Tolerance) και της ικανότητας (Risk Capacity) απέναντι στον κίνδυνο με τις παραμέτρους της στρατηγικής και των μεθοδολογιών υλοποίησής της.
Ο κ. Δημήτρης Βραχωρίτης , Senior Manager και αρμόδιος για τις υπηρεσίες Διαχείρισης Κινδύνου του τμήματος ESGRC, επισημαίνει πως η Διαχείριση Κινδύνων απαιτεί μία συστηματική προσέγγιση και συνοψίζει τα συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, ως ένα Roadmap ενεργειών και αποφάσεων προς αυτήν την κατεύθυνση.
Στο πρώτο βήμα αυτού του Roadmap, πρέπει να υπάρξει ξεκάθαρη δέσμευση της Διοίκησης και σχηματισμός Πλαισίου. Άλλωστε, οι γενικές κατευθύνσεις προέρχονται από τη Διοίκηση της οντότητας (Tone at the Top). Αναμένεται μια καταγραφή ενός Κοινού Λεξιλογίου (Risk Taxonomy) καθώς και αντίστοιχων Πολιτικών και Διαδικασιών, η ανάθεση ρόλων και αρμοδιοτήτων στα κατάλληλα στελέχη, η δημιουργία δομών και ροών αναφορών, η καταγραφή της διάθεσης ανάληψης κινδύνων της οντότητας βάσει του επιχειρηματικού πλάνου ή προϋπολογισμού της και ενίσχυση της προσπάθειας για αυτοματοποίηση διαδικασιών και εισαγωγή νέων μηχανισμών ελέγχων.
Στο δεύτερο βήμα, στον σχηματισμό κοινής αντίληψης προσανατολισμένης στον κίνδυνο, πρέπει να υπάρχει ανάλυση του περιβάλλοντος λειτουργίας και των ιδιαιτεροτήτων της οντότητας, δημιουργία αντίληψης απέναντι στον κίνδυνο σε όλο το προσωπικό, εκπαίδευση του προσωπικού για τις έννοιες του κινδύνου και της διαχείρισής του καθώς και εξειδικευμένα σεμινάρια για συγκεκριμένα στελέχη και ειδικές κατηγορίες κινδύνων.
Εταιρίες, που έχουν σκοπό να δημιουργήσουν ισχυρό πλέγμα διαχείρισης κινδύνων έχουν καθιερώσει συνεχή Workshops με στελέχη διαφορετικών τμημάτων για θέματα Διαχείρισης Κινδύνων, έντονη διάχυση της πληροφορίας αναφορικά με τον κίνδυνο σε όλα τα στρώματα της Οντότητας και διεξάγουν ασκήσεις αυτο-αξιολόγησης των κινδύνων και των μηχανισμών ελέγχου (RCSA).
Στο τρίτο βήμα, κατά τη δημιουργία Ολιστικού Πλαισίου Διαχείρισης Κινδύνων, γίνεται διεξοδικός έλεγχος της σχεδιαστικής και λειτουργικής επάρκειας των μηχανισμών ελέγχου, αναπτύσσονται συνεχώς Risk Metrics και δείκτες εξέλιξης των κινδύνων (KRIs), πλάνα δράσης και ενεργειών για αντιμετώπιση έκτακτων συνθηκών και διαδικασίες κλιμάκωσης των πληροφοριών αναφορικά με τους κινδύνους.
Χρήσιμο υλικό εξάγεται από την ύπαρξη αυτοματοποιημένων αναφορών και διεύρυνση του κοινού των αποδεκτών (Dashboard Reporting) καθώς και μετά τη μελέτη της διασύνδεσης των κινδύνων και την αξιολ
όγηση σεναρίων (Συνδυασμένη Επέλευση Κινδύνων) στην αξία της Οντότητας.
Στο τέταρτο βήμα, τη Διαρκή Αξιολόγηση του Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων (Σ.Δ.Κ.) γίνεται αξιολόγηση της επάρκειας και της αποτελεσματικότητας των Πολιτικών, Διαδικασιών και Πλάνων Διαχείρισης Κινδύνων, αξιολόγηση της εμπέδωσης των εννοιών της Διαχείρισης Κινδύνων από το προσωπικό (π.χ. μέσω Surveys), καθώς και συνεχής εκπαίδευση και συντονισμός της Διοίκησης και του προσωπικού προς μία διαδικασία λήψης αποφάσεων, προσανατολισμένες στο ρίσκο (Risk-based Decisioning).
Αν γίνει σωστή εφαρμογή όλων όσων προαναφέρθηκαν, τότε η Οντότητα αλλάζει σελίδα στην επιχειρηματική της ιστορία. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά επαγγελματίες του χώρου της Διαχείρισης Κινδύνων, “Όταν η Εταιρεία έχει φρένα (Robust Risk Management) μπορεί να αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα (Growth, Potentials)”.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στα εξειδικευμένα στελέχη τους τμήματος Environmental, Social, Governance, Risk & Compliance.
