Στη συγκεκριμένη υπόθεση ο φορολογούμενος προσέφυγε πρώτα στο Διοικητικό Πρωτοδικείο και έπειτα, ασκώντας έφεση, στο Διοικητικό Εφετείο, προκειμένου να περιορίσει το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου, λόγω αγοράς ακινήτου, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι χρησιμοποίησε για την αγορά αυτή ποσό τραπεζικού δανείου που είχε ληφθεί στο όνομα της Α.Ε. στην οποία ο ίδιος συμμετέχει σε ποσοστό σχεδόν 100%, έχοντας παράλληλα την ιδιότητα του Διευθύνοντος Συμβούλου και Προέδρου Δ.Σ.. Και τα δύο δικαστήρια απέρριψαν τον ισχυρισμό αυτό ως αβάσιμο με την αιτιολογία ότι εφόσον το δάνειο ελήφθη στο όνομα της Α.Ε., ως κεφάλαιο κινήσεώς της, και γι’ αυτό θα φορολογηθεί αυτοτελώς η ίδια, δεν δύναται να δηλωθεί για περιορισμό της τεκμαρτής δαπάνης αγοράς ακινήτου του φυσικού προσώπου, ακόμα και αν αυτό σχετίζεται με την Α.Ε., μέσω της συμμετοχής του σε αυτή και λόγω της ιδιότητάς του, επισημαίνοντας μάλιστα το Διοικητικό Εφετείο ότι ο εκκαλών δεν προσκόμισε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι υφίσταται έννομη σχέση μεταξύ αυτού και της Α.Ε. δυνάμει της οποίας, αυτός θα είχε το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το ποσό του δανείου, ώστε να μπορεί αυτό να ληφθεί υπόψη για τον περιορισμό του τεκμηρίου. Σε τελευταίο βαθμό επιλήφθηκε της υπόθεσης το ΣτΕ, κατόπιν άσκησης αιτήσεως αναιρέσεως, απέρριψε την αναίρεση και επικύρωσε την αιτιολογία της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, επισημαίνοντας ότι η ύπαρξη νόμιμης αιτίας για τη χρησιμοποίηση του δανείου δεν είναι εκ του νόμου απαραίτητη προϋπόθεση για τον περιορισμό του νόμιμου τεκμηρίου, πλην όμως κρίνεται απαραίτητη σε περίπτωση που το δάνειο έχει ληφθεί απευθείας στο όνομα άλλου προσώπου από αυτό στο οποίο επιβάλλεται το νόμιμο τεκμήριο (ΣτΕ 1488/2021).
Πιο συγκεκριμένα η επίδικη υπόθεση αφορούσε ελληνική εταιρία η οποία σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση των μετόχων της αποφάσισε τη μείωση του μετοχικού της κεφαλαίου και στη συνέχεια κατ’ αναλογία των μετοχών να επιστραφεί στους μετόχους της μέσω διατραπεζικών εκταμιεύσεων. Η αρμόδια φορολογική αρχή καταλόγισε τέλη χαρτοσήμου με την αιτιολογία ότι οι οικείες εγγραφές για τις καταθέσεις και τις αναλήψεις αφορούσαν την διευκόλυνση για ύπαρξη ταμειακών διαθεσίμων και ως εκ τούτου είχαν δανειακό χαρακτήρα, ήτοι έπρεπε να καταλογιστούν τέλη χαρτοσήμου. Ωστόσο διευκρινίστηκε πως η μη ανάληψη μερισμάτων, η πίστωση και η παραμονή στους λογαριασμούς δεν αποτελεί δάνειο, ούτε σχέση ανώμαλης παρακαταθήκης περιπτώσεις οι οποίες πράγματι θεωρούνται δάνειο ή ταμειακή διευκόλυνση, εφόσον όμως δεν προκύπτει από κάποιο έγγραφο ή στα βιβλία της εταιρίας και με ρητή αναφορά για σύναψη σύμβασης δανείου ή σχετικά στοιχεία σ’ αυτή τότε δεν αποτελεί δανειακή σύμβαση. Συνεπώς, δεν οφείλονται τέλη χαρτοσήμου ύψους 2,4%, αλλά 1% εφόσον ο λογαριασμός παραμείνει αδρανής καθ’ όλη τη διάρκεια της χρήσης, δεν κινήθηκε ως δανειακός και θα υπαχθεί ως περίπτωση απλής κατάθεσης (ΣτΕ 1060/2020).
Σε πρόσφατη περίπτωση ελέγχου, φορολογούμενος του οποίου οι δαπάνες για πάγια που υπερέβαιναν τα πεντακόσια ευρώ χωρίς να προσκομίζει τα αντίστοιχα παραστατικά τραπέζης, προσέφυγε στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών επικαλούμενος ότι η εξόφληση των σχετικών τιμολογίων έλαβε χώρα σε μεταγενέστερο του ελέγχου χρόνο και αιτούμενος να αναγνωριστούν κανονικά οι αποσβέσεις που είχε εφαρμόσει επί των παγίων. Η εφαρμοστέα διάταξη του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος προβλέπει ότι κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ δεν εκπίπτει, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής. Έχει διευκρινιστεί περαιτέρω ότι στην έννοια της αγοράς των αγαθών και της λήψης των υπηρεσιών εμπίπτουν οι αγορές πρώτων και βοηθητικών υλών, εμπορευμάτων, υλικών, παγίων, κ.λπ. και οι πάσης φύσεως δαπάνες της επιχείρησης, εξαιρουμένων της μισθοδοσίας επί παροχής μισθωτής εργασίας, μισθωμάτων ακινήτων και τόκων ή συναφών εξόδων. Εν προκειμένω, ο φορολογούμενος δεν προσκόμισε αποδεικτικά έγγραφα για την μεταγενέστερη εξόφληση των δαπανών, όπως πιθανές κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών, εξοφλητικές αποδείξεις ή καρτέλες προμηθευτών. Δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα ΕΛΠ, η επιχείρηση οφείλει να έχει στοιχεία για την όλη πορεία της συναλλαγής, από τη συμφωνία μέχρι και το διακανονισμό της, ο σχετικός ισχυρισμός κρίθηκε απορριπτέος.
