Το νέο λογιστικό πλαίσιο του Δημοσίου Τομέα αποτελεί μία προσπάθεια ολοκληρωμένης χρηματοοικονομικής παρακολούθησης όλου του δημοσίου τομέα σύμφωνα με τα σύγχρονα λογιστικά πρότυπα τα οποία εφαρμόζονται διεθνώς, η οποία θα επιτρέπει την άντληση χρήσιμων πληροφοριών για λήψη αποφάσεων, αξιολόγηση της αποδοτικότητας, διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, διαφάνεια και λογοδοσία.
Η εισαγωγή του, με καταλυτική ημερομηνία την 1η Ιανουαρίου 2025, θα διαφοροποιήσει ουσιωδώς το νέο πλαίσιο από τα έως τώρα ισχύοντα κλαδικά λογιστικά σχέδια (Π.Δ. 80/1997, Π.Δ. 205/1998, Π.Δ. 315/1999, Π.Δ. 146/2003), τα οποία εφάρμοζαν οι φορείς του δημοσίου, στα οποία η παρακολούθηση του Προϋπολογισμού πραγματοποιούνταν στο ανεξάρτητο κύκλωμα των λογαριασμών τάξεως. Παράλληλα, θα προκύψει η δημοσίευση νέων λογιστικών καταστάσεων, όπως οι Καταστάσεις Ταμειακών Ροών και Μεταβολής Καθαρής Θέσης, οι οποίες έως τώρα δημοσιεύονταν αποκλειστικά από τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Η μεταρρύθμιση αφορά, εκτός από την Κεντρική Διοίκηση, όλες τις οντότητες της Γενικής Κυβέρνηση όπως αυτές καθορίζονται από το μητρώο της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) με απώτερο στόχο την κατάρτιση ενοποιημένων αναφορών Δημοσίου.
Το νέο λογιστικό πλαίσιο αφορά περίπου 1.700 φορείς οι οποίοι ενδεικτικά, ανά κλάδο, είναι οι εξής:
Με το ΠΔ 54/2018 διαμορφώνεται ένα ενιαίο λογιστικό πλαίσιο που στοχεύει στην κάλυψη του συνόλου των αναγκών χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και αναφορών με σκοπό την κατάρτιση ενοποιημένων αναφορών σε όλη τη Γενική Κυβέρνηση. Βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα (International Public Sector Accounting Standards - IPSAS), τα οποία αποτελούν ένα εκτεταμένο πλαίσιο αρχών, χωρίς να προβλέπουν Λογιστικό Σχέδιο και αναλύσεις Λογαριασμών παρά μόνο αρχές για τα στοιχεία των χρηματοοικονομικών αναφορών.
Μέσω των παραπάνω νομοθετικών διατάξεων καθορίζεται το λογιστικό πλαίσιο από το οποίο διέπεται το σύνολο των οντοτήτων της Γενικής Κυβέρνηση, καλύπτοντας συνολικά και με συνεπή τρόπο όλους τους υποτομείς της Γενικής Κυβέρνησης και παρουσιάζοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, που αποτυπώνονται λογιστικά βάσει της αρχής (παραδοχής) του δεδουλευμένου, με σκοπό την παροχή στοιχείων βασισμένων στα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA).
Με το νέο Λογιστικό πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης εισάγεται η καθολική υποχρέωση τήρησης κατάλληλου λογιστικού συστήματος για την παρακολούθηση του συνόλου της οικονομικής δραστηριότητάς του εκάστοτε φορέα και την σύνταξη των απαιτούμενων χρηματοοοικονομικών αναφορών, η τήρηση της αξιοπιστίας του οποίου είναι ευθύνη της διοίκησης των φορέων. Η ενημέρωση των λογαριασμών του λογιστικού σχεδίου θα πραγματοποιείται είτε βάσει των τηρούμενων υποσυστημάτων, είτε με άλλο κατάλληλο και αξιόπιστο τρόπο, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών και τις ακολουθούμενες διαδικασίες, ενώ το σχέδιο λογαριασμών αναπτύσσεται σε συνδυασμό με το πληροφοριακό σύστημα της οντότητας, ώστε να ικανοποιεί τις απαιτήσεις για οικονομική, διοικητική και λειτουργική ταξινόμηση. Ακόμα, τίθεται σε ισχύ ένα νέο διπλογραφικό σύστημα λογιστικής, με ταυτόχρονη κατάργηση των προηγούμενων κλαδικών λογιστικών σχεδίων που ίσχυαν ξεχωριστά, για τους φορείς.
Έτσι, θεσπίζεται ένα νέο σχέδιο λογαριασμών, που καθιερώνει ίδιους κωδικούς λογαριασμών τόσο για την εκτέλεση του προϋπολογισμού όσο και για τη γενική λογιστική, οι οποίοι θα αναλύονται για λόγους οικονομικής ταξινόμησης και αποτελούν τις εξής οκτώ ομάδες λογαριασμών:
Ομάδα 1: Έσοδα
Ομάδα 2: Έξοδα
Ομάδα 3: Ενσώματα πάγια, άυλα πάγια και αποθέματα
Ομάδα 4: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία
Ομάδα 5: Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις
Ομάδα 6: Προβλέψεις
Ομάδα 7: Λοιπές οικονομικές ροές
Ομάδα 8: Λογαριασμοί καθαρής θέσης
Εκτός από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, βάσει της οικονομικής ταξινόμησης καταρτίζεται και η κατάσταση Προϋπολογισμού-Απολογισμού και η κατάσταση Δημοσιονομικής Αναφοράς που παρουσιάζει το αποτέλεσμα (πλεόνασμα-έλλειμμα) της περιόδου και την καθαρή χρηματοδότηση. Στην κατάσταση Προϋπολογισμού, ακολουθείται η ίδια οικονομική ταξινόμηση και χρειάζεται να παρέχει τις εξής πληροφορίες:
Πλέον της οικονομικής ταξινόμησης, το ΠΔ 54/2018 εξυπηρετεί και τη διοικητική ταξινόμηση αντανακλά την οργανωτική και ιεραρχική δομή των υπόχρεων οντοτήτων και καθορίζει τις διοικητικές θέσεις που είναι νομικά υπεύθυνες για την διαχείριση των εξόδων, των εσόδων, των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων των οντοτήτων και για τους σκοπούς αυτούς, στο σχέδιο λογαριασμών ενσωματώνονται τρία τουλάχιστον επίπεδα πληροφοριών.
Η λειτουργική ταξινόμηση καθορίζει τους τομείς ανάλωσης των δαπανών και αναπτύσσεται βάσει των αρχών που τίθενται από τα Διεθνή Πρότυπα COFOG (Classification of the Functions of Government - Ταξινόμηση των Λειτουργιών των Κυβερνήσεων) που εκδίδονται από τα Ηνωμένα Έθνη. Τέλος, οι λοιπές ταξινομήσεις, οι οποίες είναι προαιρετικές, δύνανται να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με το πληροφοριακό σύστημα κάθε φορέα, για παράδειγμα κατά πρόγραμμα και έργο, πηγή χρηματοδότησης, γεωγραφική ταξινόμηση και ταξινόμηση για κοστολογικούς σκοπούς.
Τα αναμενόμενα οφέλη από την εφαρμογή της Λογιστική Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα αποτελούν:
Η ομάδα Assurance της Grant Thornton, έχοντας 25ετή εμπειρία καθώς και πιστοποιήσεις στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα (IPSAS), διαθέτει ενεργή συνεργασία με τους δημόσιους φορείς, αναλαμβάνοντας έργα που αφορούν σε μετατροπές των λογιστικών σχεδίων στο σχέδιο λογαριασμών που εισάγεται με το ΠΔ 54/2018 καθώς και παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ελέγχου. Μερικοί από τους δημόσιους φορείς με τους οποίους συνεργαζόμαστε είναι ο Δήμος Αθηναίων, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, η Περιφέρεια Κρήτης, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο Κρήτης.
Ενισχύοντας τη Χρηματοοικονομική Διαχείριση στον Δημόσιο Τομέα | Λογιστική Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα - Π.Δ. 54/2018
